Page 8 - DERIN_BILGILER_MAGAZIN_2021_OCAK+15
P. 8

Aşk  le  lg l  en ünlü
                                    eserlerden b r  kuşkusuz
                                                                                                                                                         ve Zaman’ı Arendt’e olan aşkının
                                                                                                                                                         heyecanı ve odağıyla yazdığını
                                    Platon’un Şölen (Sympos on)
                                    adlı eser d r. Eserde Sokrates
                                                                                                                                                         söyler.
                                    ve dostları toplanıp beraber
                                    hem  çerek hem de bazı
                                                                                                                                                         Ancak bu heyecanlı aşk hayatı
                                                                                                                                                         b r nc  yıl dönümünden hemen
                                    konuları konuşarak b r şölen
                                                                                                                                                         önce Hannah Arendt’ın akadem y
                                    düzenler, sohbet n genel
                                                                                                                                                         hedeflemes yle sonlanır. Y ne de
                                    konusu aşktır. Met nde Platon,
                                                                                                                                                         sürekl  mektuplaşırlar.
                                    Sokrates’ n b r sözüne d kkat
                                    çeker; Sokrates d yor k
                                    “B r k ş y  ruhundan ötürü
                                                                                                                                                         İl şk ler n n ve aşklarının sonu  se
                                    seven sonsuza kadar sever
                                                                                                                                                          ron k b r b ç mde olur. Hannah
                                    çünkü ruh ölümsüzdür.”
                                                                                                                                                         Arendt, He degger’  d nlemek  ç n
                                                                                                                                                         onun sem ner ne katılır. Sem ner
                                    İşte varoluşçu felsefen n
                                                                                                                                                         sırasında genç b r Alman
                                                                                                                                                         gazetec - f lozofla tanışır ve sonra
                                    büyük  s mler nden Alman
                                    f lozof Mart n He degger
                                                                                                                                                          k s  evlen r.
                                    36 yaşında profesörken,
                                    y ne kend s  g b  kesk n zekâlı
                                    Hannah Arendt  le aşk
                                    yaşamaya başlar.
                                  DERİn                                                                                                                  Hatta en öneml  eser  olan Varlık
                                  Tar h                                                                                                                                                                                                                                                                          Tablo 1: Aşıları Geliştiren Kişiler ve İnsanda Uygulanma Tarihleri







                                   KURTULUŞ SAVAŞI SIRASINDA                                                                                                                                                                                                                                      UYGULANMA                                                       AŞI                                                     ARAŞTIRAN / GELIŞTIREN

                                                                                                                                                                                                                                                                                                         TARİHİ
                                   AŞI ÜRETİMİ                                                                                                                                                                                                                                                     1796, 1798*                                                 Kuduz                                                                            Pasteur
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Çiçek
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Jenner


                                                                                                                                                                                                                                                                                                           1885


                                                                                                                                                                                                                                                                                                           1892                                               Kolera                                                                           Ha kine



                                                                                                                                                                                                                                                                                                           1897                                                 Lepra                                                                            Wright

                                    Tar hte aşı konusunda                                                                                                Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın hemen                                                                                                                  1897                                           İnaktif Tifo                                                                           Wright



                                     lk uygulama, M.Ö. 590 yılında                                                                                       hemen h ç b l nmeyen b r                                                                                                                          1897                                                  Veba                                                                          Ha kine



                                    Ç n'de Sung Hanedanı                                                                                                 boyutudur savaş sırasında aşı                                                                                                                     1903                                         Veba (Canlı)                                                                             Strong



                                    dönem nde ç çek hastalığından                                                                                        üret m . Osmanlı tıp kurumlarında                                                                                                                 1904                                                   DTB                                                                        Castellani

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Behring
                                    korunmak  ç n c lttek   lt haplı                                                                                     çok sayıda yurtsever hek m ve                                                                                                                      1913                          Difteri (Toksin – Toksoid)                                                       Reşat Rıza ve Tevfik Salim

                                                                                                                                                                                                                                                                                                            1915
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Tifüs
                                    madden n sağlıklı k ş ler n                                                                                          veter ner hek m özver yle görev                                                                                                                    1921                                                 BCG                                                              Calmette ve Guerin



                                    burnuna ver lmes  olarak                                                                                             yaptı. Günün zor koşullarında,  nsan                                                                                                              1923                                     Difteri (Toksoid)                                                               Ramon ve Glenny



                                    b l nmekted r. S stemat k                                                                                            ve hayvan aşı-serumları ürett , tıbb                                                                                                      1923, 1926*                                              Boğmaca                                                                             Madsen



                                    aşılama  se y ne ç çek                                                                                               gel şmeler   zled  ve on yıllardır                                                                                                                1927                                   Tetanoz (Toksoid)                                                                 Ramon ve Zoeller



                                    hastalığına karşı bazı                                                                                               savaşan ülken n  ht yacını                                                                                                                        1932                                         Sarı Humma                                                                  Sellard ve Laigret



                                    kaynaklarda 1796, bazılarında                                                                                        karşılamaya çalıştı.                                                                                                                              1937                                     Sarı Humma 17D                                                                               Theiler

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   İnaktif İnflu Enza
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           1937
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Salk
                                     se 1798 yılında Edward Jenner                                                                                                                                                                                                                                         1949                                   Kabakulak (Canlı)                                                                      Smorodintsev

                                    tarafından başlatıldı ve                                                                                             Ahmet Ref k, Kemal Muhtar g b                                                                                                             1954, 1955*                                    İnaktif Polio (IPV)                                                                               Salk




                                    günümüze kadar dev adımlarla                                                                                         b rçok  s m Kurtuluş Savaşı'na                                                                                                                    1962                            Oral Polio (OPV)(3 tipli)                                                                              Sabin


                                     lerled . Tablo 1'de gel şt r len                                                                                    destek veren sayısız özver l  hek m                                                                                                       1960, 1964*                                               Kızamık                                                  Edmonston (Enders), Schwarz



                                    tüm aşıların adları, aşı                                                                                             ve veter ner hek mden sadece                                                                                                                     1966,                                           Kabakulak                                                        Weibel, Buynach, Hilleman,



                                    araştırmalarını yapan ya da                                                                                          b rkaçıdır. Savaş süres nce bazıları                                                                                                              1967                                                                                                                   Takahashi Jeryl Llnn



                                    aşıyı gel şt ren k ş ler ve                                                                                          ürett kler  aşı ve serumları  şgal                                                                                                        1963, 1970*                                            Kızamıkçık                                                           Weller, Neva, Parkman

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Maupas, Hilleman
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            Hepatit B
                                     nsanda uygulanma tar hler                                                                                           altındak  İstanbul'dan g zl ce                                                                                                             1976, 1981*                                       Meningokok C                                                                            Gotschlic

                                                                                                                                                                                                                                                                                                           1968
                                    ver lm şt r.                                                                                                         Anadolu'ya sevk ett , bazıları da                                                                                                                  1971                                      Meningokok A                                                                            Gotschlic



                                                                                                                                                         bu kurumları Esk şeh r, Kırşeh r,                                                                                                                 1978                                           Pnömokok
       /www.ttb.org.tr/eweb/asi_brosur/tarih.htm

                                    Savaş dönemler nde aşı                                                                                               Afyon, N ğde, S vas g b                                                                                                                           1979                                            Hepatit A                                                                 Provost, Hilleman



                                    üret m n n durduğu düşünülür;                                                                                        Anadolu'nun farklı kentler ne                                                                                                                     1980                                   H. İnfluenza Tip B



                                    ancak Kurtuluş Savaşı’nda                                                                                            naklett , kel men n tam anlamıyla                                                                                                                 1984                                 Vi Polisakkarid Tifo



                                    b rçok hek m ülken n aşı  ht yacı                                                                                    hanlarda, hamamlarda, boza                                                                                                         *Araştıran/gel şt ren k ş ler n bu aşıları  nsanda uygulama tar hler  değ ş k



                                     ç n çalıştı.                                                                                                        ş şeler n n  ç nde aşı ve serum ürett .                                                                                            kaynaklarda farklı bulunmuştur.










       Kaynakça: http:/            07                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            08
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13